Trading 02 - Tâm lý cá nhân giao dịch
Tâm
lý cá nhân giao dịch
4. Why Trade? -
Tại sao phải giao dịch?
Giao dịch thường được hiểu nhầm rất dễ dàng. Một người mới bắt đầu có
thể thận trọng tham gia vào thị trường, giành chiến thắng một vài lần và bắt
đầu cảm thấy tài giỏi và bất khả chiến bại. Đây là khi anh bắt đầu chấp nhận
rủi ro lớn và kết thúc với những tổn thất nặng nề.
Mọi
người giao dịch vì nhiều lý do - một số có lý và nhiều lý do phi lý. Giao dịch
cung cấp một cơ hội để kiếm được nhiều tiền một cách vội vàng. Tiền là biểu
tượng cho tự do đối với nhiều người, mặc dù họ thường không biết làm gì với nó.
Nếu
bạn biết cách giao dịch, bạn có thể tự quản lý thời gian của bạn, sống và làm
việc ở bất cứ đâu bạn muốn, và không bao giờ phải trả lời ông chủ nào cả. Giao
dịch là một trò chơi hấp dẫn: cờ vua, bài poker, và một trò chơi video hòa
thành một. Giao dịch thu hút những người yêu thích thử thách.
Nó
thu hút những người chấp nhận rủi ro và khước từ những người tránh né rủi ro.
Một người bình thường thức dậy vào buổi sáng, đi làm, nghỉ trưa, trở về nhà,
uống bia và ăn tối, xem TV và đi ngủ. Nếu anh ta kiếm thêm một vài đô la, anh
ta đặt chúng vào một tài khoản tiết kiệm. Một nhà giao dịch làm việc giờ giấc
không bình thường và đặt cược vốn của mình vào rủi ro. Nhiều nhà giao dịch là
những người cô đơn từ bỏ những thói quen chắc chắn và nhảy vào những điều chưa
biết.
Tâm lý cá nhân giao dịch
4. Why Trade? - Tại sao phải giao dịch?
Giao dịch thường được hiểu nhầm rất dễ dàng. Một người mới bắt đầu có
thể thận trọng tham gia vào thị trường, giành chiến thắng một vài lần và bắt
đầu cảm thấy tài giỏi và bất khả chiến bại. Đây là khi anh bắt đầu chấp nhận
rủi ro lớn và kết thúc với những tổn thất nặng nề.
Mọi
người giao dịch vì nhiều lý do - một số có lý và nhiều lý do phi lý. Giao dịch
cung cấp một cơ hội để kiếm được nhiều tiền một cách vội vàng. Tiền là biểu
tượng cho tự do đối với nhiều người, mặc dù họ thường không biết làm gì với nó.
Nếu
bạn biết cách giao dịch, bạn có thể tự quản lý thời gian của bạn, sống và làm
việc ở bất cứ đâu bạn muốn, và không bao giờ phải trả lời ông chủ nào cả. Giao
dịch là một trò chơi hấp dẫn: cờ vua, bài poker, và một trò chơi video hòa
thành một. Giao dịch thu hút những người yêu thích thử thách.
Nó
thu hút những người chấp nhận rủi ro và khước từ những người tránh né rủi ro.
Một người bình thường thức dậy vào buổi sáng, đi làm, nghỉ trưa, trở về nhà,
uống bia và ăn tối, xem TV và đi ngủ. Nếu anh ta kiếm thêm một vài đô la, anh
ta đặt chúng vào một tài khoản tiết kiệm. Một nhà giao dịch làm việc giờ giấc
không bình thường và đặt cược vốn của mình vào rủi ro. Nhiều nhà giao dịch là
những người cô đơn từ bỏ những thói quen chắc chắn và nhảy vào những điều chưa
biết.
Self-Fulfillment - Tự hoàn thiện
Nhiều người có một nỗ lực bẩm sinh để đạt được thành tích tốt nhất của
bản thân, phát huy hết khả năng của mình. Sự nỗ lực này, cùng với niềm vui của
trò chơi và sự thu hút của tiền bạc, thúc đẩy các nhà giao dịch thách thức thị
trường.
Những
người giao dịch giỏi có xu hướng là những người chăm chỉ và sắc sảo, cởi mở với
những ý tưởng mới. Mục tiêu của một nhà giao dịch giỏi, nghịch lý là, không
phải là việc kiếm tiền. Mục tiêu của anh ta là giao dịch tốt. Nếu anh ta giao
dịch đúng, tiền sẽ theo sau như là một ý nghĩ nảy ra. Các nhà giao dịch thành
công tiếp tục mài giũa kỹ năng trong khi cố gắng đạt được con người tốt nhất
của họ.
Một
nhà giao dịch chuyên nghiệp từ Texas mời tôi đến văn phòng của anh ấy và nói:
Nếu bạn ngồi đối diện với tôi trong khi tôi giao dịch hàng ngày, bạn sẽ không
thể biết được tôi có 2.000 đô la trước hay 2.000 đô la phía sau vào ngày hôm
đó. Anh ấy đã đạt đến mức độ chiến thắng không làm anh ta phấn khích và thua
cuộc không làm mất tinh thần anh ấy. Anh ấy rất tập trung vào giao dịch đúng và
cải thiện kỹ năng của mình đến mức tiền không còn ảnh hưởng đến cảm xúc của anh
ấy nữa.
Đối
lập với sự tự hoàn thiện là nhiều người có những thời kỳ tự hủy hoại. Những tài
xế bị tai nạn tiếp tục phá hủy xe của họ và những người giao dịch tự hủy hoại
tiếp tục phá hủy tài khoản của họ. Thị trường cung cấp các cơ hội lớn để tự hủy
hoại, cũng như để tự hoàn thiện. Biểu hiện các xung đột nội tâm của bạn trên
thị trường là một đề xuất rất tốn kém.
Các
nhà giao dịch không bình yên với chính bản thân thường cố gắng thực hiện mong
muốn mâu thuẫn của họ trên thị trường. Nếu bạn không biết nơi bạn sẽ đến, bạn
sẽ đi đến nơi bạn không bao giờ muốn đến.
Nhiều người có một nỗ lực bẩm sinh để đạt được thành tích tốt nhất của
bản thân, phát huy hết khả năng của mình. Sự nỗ lực này, cùng với niềm vui của
trò chơi và sự thu hút của tiền bạc, thúc đẩy các nhà giao dịch thách thức thị
trường.
Những
người giao dịch giỏi có xu hướng là những người chăm chỉ và sắc sảo, cởi mở với
những ý tưởng mới. Mục tiêu của một nhà giao dịch giỏi, nghịch lý là, không
phải là việc kiếm tiền. Mục tiêu của anh ta là giao dịch tốt. Nếu anh ta giao
dịch đúng, tiền sẽ theo sau như là một ý nghĩ nảy ra. Các nhà giao dịch thành
công tiếp tục mài giũa kỹ năng trong khi cố gắng đạt được con người tốt nhất
của họ.
Một
nhà giao dịch chuyên nghiệp từ Texas mời tôi đến văn phòng của anh ấy và nói:
Nếu bạn ngồi đối diện với tôi trong khi tôi giao dịch hàng ngày, bạn sẽ không
thể biết được tôi có 2.000 đô la trước hay 2.000 đô la phía sau vào ngày hôm
đó. Anh ấy đã đạt đến mức độ chiến thắng không làm anh ta phấn khích và thua
cuộc không làm mất tinh thần anh ấy. Anh ấy rất tập trung vào giao dịch đúng và
cải thiện kỹ năng của mình đến mức tiền không còn ảnh hưởng đến cảm xúc của anh
ấy nữa.
Đối
lập với sự tự hoàn thiện là nhiều người có những thời kỳ tự hủy hoại. Những tài
xế bị tai nạn tiếp tục phá hủy xe của họ và những người giao dịch tự hủy hoại
tiếp tục phá hủy tài khoản của họ. Thị trường cung cấp các cơ hội lớn để tự hủy
hoại, cũng như để tự hoàn thiện. Biểu hiện các xung đột nội tâm của bạn trên
thị trường là một đề xuất rất tốn kém.
Các
nhà giao dịch không bình yên với chính bản thân thường cố gắng thực hiện mong
muốn mâu thuẫn của họ trên thị trường. Nếu bạn không biết nơi bạn sẽ đến, bạn
sẽ đi đến nơi bạn không bao giờ muốn đến.
5.
Reality versus Fantasy - Thực tế so với
tưởng tượng
Nếu một người bạn có ít kinh nghiệm làm nông nói với bạn rằng anh ta dự
định tự nuôi mình bằng thức ăn được trồng trên mảnh đất rộng một phần tư mẫu
(1.000 mét vuông), bạn sẽ biết ngay rằng anh ta sẽ bị đói. Một người có thể rất
túng quẩn với những gì thu được từ một mảnh đất nhỏ. Tuy nhiên, có một lĩnh vực
mà những người trưởng thành để cho những tưởng tượng của họ bay lên mây – đó là
trong giao dịch.
Một
cựu nhân viên nói với tôi rằng anh ta dự định giao dịch tài khoản $6.000. Khi
tôi cố gắng cho anh ấy thấy sự bất khả thi trong kế hoạch của mình, anh ấy đã
nhanh chóng thay đổi chủ đề. Anh ta là một nhà phân tích sáng giá, nhưng từ chối
nhìn nhận rằng kế hoạch “canh tác thâm canh” (giao dịch) của anh ấy là tự tử.
Trong nỗ lực tuyệt vọng của mình để thành công, anh ta phải thực hiện những
lệnh giao dịch lớn, và chỉ sự thay đổi nhỏ nhất của thị trường sẽ nhanh chóng làm
anh ta sạt nghiệp.
Một
nhà giao dịch thành công là một người thực tế. Anh ấy biết khả năng và hạn chế
của mình. Anh ấy nhìn thấy những gì đang xảy ra trên thị trường và biết cách
phản ứng. Anh phân tích thị trường một cách rõ ràng, quan sát bản thân và đưa ra những kế
hoạch thực tế. Một nhà giao dịch chuyên nghiệp không thể chấp nhận việc ảo
tưởng.
Khi
một người nghiệp dư bị một vài thua lỗ và nhận được một vài cuộc gọi ký quỹ (margin
calls), anh ta chuyển từ sự tự phụ sang sợ hãi và bắt đầu nảy ra những ý tưởng
kỳ lạ về thị trường. Những người thua cuộc mua, bán hoặc tránh né giao dịch đều
là do những ý tưởng tuyệt vời của họ. Họ hành động như những đứa trẻ sợ đi qua
nghĩa trang hoặc nhìn xuống giường vào ban đêm vì sợ ma. Thị trường là một môi
trường không có quy tắc, khiến bạn dễ dàng phát triển sức tưởng tượng.
Hầu
hết những người lớn lên trong nền văn minh phương Tây đều có một số ảo mộng
tương tự. Chúng phổ biến đến mức khi tôi học tại Viện Phân tâm học New York, có
một khóa học tên là Universal Universal Fantasies. Ví dụ, nhiều người có một ảo
mộng thời thơ ấu họ được nhận nuôi. Sự tưởng tượng này dường như để giải thích cho
việc thế giới bên ngoài không thân thiện và không công bằng. Nó an ủi một đứa
trẻ nhưng cũng ngăn nó nhận thức được một thực tế là bố mẹ nó không tốt. Những
tưởng tượng của chúng ta ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta, ngay cả khi chúng
ta không ý thức về chúng.
Khi
nói chuyện với hàng trăm nhà giao dịch, tôi liên tục nghe thấy một số điều
tưởng tượng phổ biến. Họ bóp méo thực tế và chặn đường của giao dịch
thành công. Một nhà giao dịch thành công phải nhận ra những tưởng tượng của
mình và thoát khỏi chúng.
Nếu một người bạn có ít kinh nghiệm làm nông nói với bạn rằng anh ta dự
định tự nuôi mình bằng thức ăn được trồng trên mảnh đất rộng một phần tư mẫu
(1.000 mét vuông), bạn sẽ biết ngay rằng anh ta sẽ bị đói. Một người có thể rất
túng quẩn với những gì thu được từ một mảnh đất nhỏ. Tuy nhiên, có một lĩnh vực
mà những người trưởng thành để cho những tưởng tượng của họ bay lên mây – đó là
trong giao dịch.
Một
cựu nhân viên nói với tôi rằng anh ta dự định giao dịch tài khoản $6.000. Khi
tôi cố gắng cho anh ấy thấy sự bất khả thi trong kế hoạch của mình, anh ấy đã
nhanh chóng thay đổi chủ đề. Anh ta là một nhà phân tích sáng giá, nhưng từ chối
nhìn nhận rằng kế hoạch “canh tác thâm canh” (giao dịch) của anh ấy là tự tử.
Trong nỗ lực tuyệt vọng của mình để thành công, anh ta phải thực hiện những
lệnh giao dịch lớn, và chỉ sự thay đổi nhỏ nhất của thị trường sẽ nhanh chóng làm
anh ta sạt nghiệp.
Một
nhà giao dịch thành công là một người thực tế. Anh ấy biết khả năng và hạn chế
của mình. Anh ấy nhìn thấy những gì đang xảy ra trên thị trường và biết cách
phản ứng. Anh phân tích thị trường một cách rõ ràng, quan sát bản thân và đưa ra những kế
hoạch thực tế. Một nhà giao dịch chuyên nghiệp không thể chấp nhận việc ảo
tưởng.
Khi
một người nghiệp dư bị một vài thua lỗ và nhận được một vài cuộc gọi ký quỹ (margin
calls), anh ta chuyển từ sự tự phụ sang sợ hãi và bắt đầu nảy ra những ý tưởng
kỳ lạ về thị trường. Những người thua cuộc mua, bán hoặc tránh né giao dịch đều
là do những ý tưởng tuyệt vời của họ. Họ hành động như những đứa trẻ sợ đi qua
nghĩa trang hoặc nhìn xuống giường vào ban đêm vì sợ ma. Thị trường là một môi
trường không có quy tắc, khiến bạn dễ dàng phát triển sức tưởng tượng.
Hầu
hết những người lớn lên trong nền văn minh phương Tây đều có một số ảo mộng
tương tự. Chúng phổ biến đến mức khi tôi học tại Viện Phân tâm học New York, có
một khóa học tên là Universal Universal Fantasies. Ví dụ, nhiều người có một ảo
mộng thời thơ ấu họ được nhận nuôi. Sự tưởng tượng này dường như để giải thích cho
việc thế giới bên ngoài không thân thiện và không công bằng. Nó an ủi một đứa
trẻ nhưng cũng ngăn nó nhận thức được một thực tế là bố mẹ nó không tốt. Những
tưởng tượng của chúng ta ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta, ngay cả khi chúng
ta không ý thức về chúng.
Khi
nói chuyện với hàng trăm nhà giao dịch, tôi liên tục nghe thấy một số điều
tưởng tượng phổ biến. Họ bóp méo thực tế và chặn đường của giao dịch
thành công. Một nhà giao dịch thành công phải nhận ra những tưởng tượng của
mình và thoát khỏi chúng.
The Brain Myth – Bộ não huyễn hoặc
Những người thua cuộc vì Bộ não huyễn hoặc, Bộ não huyễn hoặc sẽ nói
với bạn rằng, tôi thua vì tôi không biết bí mật giao dịch. Nhiều người có một
ảo tưởng rằng các nhà giao dịch thành công có một số kiến thức bí mật. Sự ảo tưởng
đó tạo ra một thị trường sôi động của các dịch vụ tư vấn và hệ thống giao dịch
làm sẵn.
Một
nhà giao dịch bị mất tinh thần có thể sử dụng thẻ tín dụng của mình để mua các công
thức bí mật giao dịch trên mạng. Anh ta có thể gửi tiền cho một charlatan không bao
giờ thua với giá 3.000 đô la, hệ thống giao dịch được vi tính hóa. Khi
hệ thống đó tự hủy, anh ta sẽ rút cái thẻ tín dụng gần-như-đã-hết thêm một lần
nữa để mua một sổ tay khoa học, giải thích cách - anh ta có thể ngừng thua lỗ
và bắt đầu chiến thắng bằng cách chiêm nghiệm mặt trăng, các ngôi sao hoặc thậm
chí cả Thiên vương tinh.
Tại
một câu lạc bộ đầu tư mà chúng tôi từng tham gia ở New York, tôi thường gặp một
nhà chiêm tinh tài chính nổi tiếng. Ông ấy thường yêu cầu được vào học miễn phí
vì ông không đủ khả năng để trả một khoản phí dù là khiêm tốn cho cuộc họp và
một bữa ăn. Nguồn thu nhập chính của ông vẫn là thu tiền dự đoán giao dịch bằng
chiêm tinh từ những người nghiệp dư đầy hy vọng.
Người
thua cuộc không nhận ra rằng giao dịch khá đơn giản về mặt trí thông minh. Nó
gần như không đòi hỏi như việc làm ra một cái phụ lục, xây dựng cây cầu, hoặc xét xử
một vụ án tại tòa án. Nhà giao dịch giỏi thường sắc sảo, nhưng ít người là tri
thức. Nhiều người còn chưa bao giờ học đại học, và một số đã bỏ học cấp ba.
Những
người thông minh và chăm chỉ, những người đã thành công trong sự nghiệp thường
cảm thấy bị cuốn hút vào giao dịch.
Tại
sao họ lại thất bại thường xuyên như vậy? Điều phân định người chiến thắng khỏi
kẻ thua cuộc không phải là trí thông minh hay bí mật, và chắc chắn không phải
là giáo dục.
Những người thua cuộc vì Bộ não huyễn hoặc, Bộ não huyễn hoặc sẽ nói
với bạn rằng, tôi thua vì tôi không biết bí mật giao dịch. Nhiều người có một
ảo tưởng rằng các nhà giao dịch thành công có một số kiến thức bí mật. Sự ảo tưởng
đó tạo ra một thị trường sôi động của các dịch vụ tư vấn và hệ thống giao dịch
làm sẵn.
Một
nhà giao dịch bị mất tinh thần có thể sử dụng thẻ tín dụng của mình để mua các công
thức bí mật giao dịch trên mạng. Anh ta có thể gửi tiền cho một charlatan không bao
giờ thua với giá 3.000 đô la, hệ thống giao dịch được vi tính hóa. Khi
hệ thống đó tự hủy, anh ta sẽ rút cái thẻ tín dụng gần-như-đã-hết thêm một lần
nữa để mua một sổ tay khoa học, giải thích cách - anh ta có thể ngừng thua lỗ
và bắt đầu chiến thắng bằng cách chiêm nghiệm mặt trăng, các ngôi sao hoặc thậm
chí cả Thiên vương tinh.
Tại
một câu lạc bộ đầu tư mà chúng tôi từng tham gia ở New York, tôi thường gặp một
nhà chiêm tinh tài chính nổi tiếng. Ông ấy thường yêu cầu được vào học miễn phí
vì ông không đủ khả năng để trả một khoản phí dù là khiêm tốn cho cuộc họp và
một bữa ăn. Nguồn thu nhập chính của ông vẫn là thu tiền dự đoán giao dịch bằng
chiêm tinh từ những người nghiệp dư đầy hy vọng.
Người
thua cuộc không nhận ra rằng giao dịch khá đơn giản về mặt trí thông minh. Nó
gần như không đòi hỏi như việc làm ra một cái phụ lục, xây dựng cây cầu, hoặc xét xử
một vụ án tại tòa án. Nhà giao dịch giỏi thường sắc sảo, nhưng ít người là tri
thức. Nhiều người còn chưa bao giờ học đại học, và một số đã bỏ học cấp ba.
Những
người thông minh và chăm chỉ, những người đã thành công trong sự nghiệp thường
cảm thấy bị cuốn hút vào giao dịch.
Tại
sao họ lại thất bại thường xuyên như vậy? Điều phân định người chiến thắng khỏi
kẻ thua cuộc không phải là trí thông minh hay bí mật, và chắc chắn không phải
là giáo dục.
The Undercapitalization Myth - Chuyện hoang đường về vốn
Nhiều người thua cuộc nghĩ rằng họ sẽ giao dịch thành công nếu họ có
tài khoản lớn hơn.
Mọi
người phá hủy tài khoản của họ bằng một chuỗi thua lỗ hoặc một giao dịch tồi tệ
vô cùng. Thông thường, sau khi người thua cuộc bán ra hết, và không đủ khả năng
đáp ứng cuộc gọi ký quỹ (margin call), thị trường đảo chiều và di chuyển theo
hướng mà anh ta mong đợi. Đầu anh ta bắt đầu bốc khói: nếu sống sót sau một
tuần nữa, anh ta sẽ kiếm được tiền thay vì thua cuộc!
Những
người như thế nhìn thấy sự đảo chiều thị trường đến quá muộn và nghĩ rằng những
lần đó xác nhận phương pháp của họ. Họ có thể quay lại làm việc và kiếm tiền,
tiết kiệm hoặc vay đủ tiền để mở một tài khoản nhỏ khác. Lịch sử lặp lại: Kẻ
thua cuộc bị xóa sổ, thị trường đảo chiều và điều đó chứng tỏ anh ta đúng,
nhưng chỉ quá muộn, anh ta lại đã bán hết trước đó. Đó là khi ảo tưởng ra đời:
Chỉ khi tôi có một tài khoản lớn hơn, tôi có thể ở lại thị trường lâu hơn và
giành chiến thắng.
Một
số người thua cuộc vay tiền từ người thân và bạn bè bằng cách cho họ xem hồ sơ
theo dõi trên giấy. Nó dường như chứng minh rằng họ sẽ thắng lớn, nếu họ có
nhiều tiền hơn để giao dịch. Nhưng ngay cả khi họ có được nhiều tiền hơn, họ
cũng mất số tiền đó, cũng như thể thị trường đang cười nhạo họ vậy!
Một
kẻ thua cuộc không được bảo lãnh quá mức, tâm trí của anh ta kém phát triển.
Một kẻ thua cuộc có thể phá hủy một tài khoản lớn nhanh chóng như một tài khoản
nhỏ. Một người quen của tôi đã từng kiếm được hơn 200 triệu đô la trong một
ngày. Người môi giới đã bán hết cổ phiếu của anh ta ra khỏi thị trường và sau
đó thị trường quay đầu. Anh ta kiện người môi giới và nói với tôi: Nếu mà tôi
có một tài khoản lớn hơn thì... Rõ ràng một tài khoản với 200 triệu đô la cũng không
đủ lớn.
Vấn
đề thực sự của kẻ thua cuộc không phải là quy mô tài khoản mà là giao dịch quá
mức và quản lý vốn cẩu thả. Anh ta chấp nhận rủi ro quá lớn so với quy mô tài
khoản của mình, dù nhỏ hay lớn. Cho dù hệ thống của anh ta có tốt đến đâu, một
chuỗi các giao dịch xấu chắc chắn sẽ khiến anh ta sạt nghiệp.
Những
người nghiệp dư không bao giờ mong đợi thua lỗ và cũng không sẵn sàng để quản
lý các giao dịch thua lỗ. Tự gọi mình là thiếu vốn là một khoản đồng thanh toán giúp họ
tránh né hai sự thật đau lòng: họ thiếu kế hoạch quản lý vốn thực tế và thiếu
kỷ luật.
Một nhà
giao dịch muốn sống sót và thịnh vượng cần phải kiểm soát thua lỗ. Bạn thực
hiện điều đó bằng cách chỉ mạo hiểm một phần nhỏ vốn của mình trên bất kỳ giao
dịch đơn lẻ nào (xem Phần Chín, Quản lý Rủi ro). Học hỏi từ những sai lầm nhỏ trong
một tài khoản nhỏ.
Ưu
điểm của tài khoản giao dịch lớn là giá các công cụ và dịch vụ chiếm tỷ lệ nhỏ
hơn trong số tiền của bạn. Chủ sở hữu của một quỹ triệu đô chi 5.000 đô la cho
các lớp học chỉ bằng ½ phần trăm trong trò chơi. Khoản chi tiêu tương tự sẽ
chiếm 25% vốn chủ sở hữu cho một nhà giao dịch có tài khoản 20.000 đô la.
Nhiều người thua cuộc nghĩ rằng họ sẽ giao dịch thành công nếu họ có
tài khoản lớn hơn.
Mọi
người phá hủy tài khoản của họ bằng một chuỗi thua lỗ hoặc một giao dịch tồi tệ
vô cùng. Thông thường, sau khi người thua cuộc bán ra hết, và không đủ khả năng
đáp ứng cuộc gọi ký quỹ (margin call), thị trường đảo chiều và di chuyển theo
hướng mà anh ta mong đợi. Đầu anh ta bắt đầu bốc khói: nếu sống sót sau một
tuần nữa, anh ta sẽ kiếm được tiền thay vì thua cuộc!
Những
người như thế nhìn thấy sự đảo chiều thị trường đến quá muộn và nghĩ rằng những
lần đó xác nhận phương pháp của họ. Họ có thể quay lại làm việc và kiếm tiền,
tiết kiệm hoặc vay đủ tiền để mở một tài khoản nhỏ khác. Lịch sử lặp lại: Kẻ
thua cuộc bị xóa sổ, thị trường đảo chiều và điều đó chứng tỏ anh ta đúng,
nhưng chỉ quá muộn, anh ta lại đã bán hết trước đó. Đó là khi ảo tưởng ra đời:
Chỉ khi tôi có một tài khoản lớn hơn, tôi có thể ở lại thị trường lâu hơn và
giành chiến thắng.
Một
số người thua cuộc vay tiền từ người thân và bạn bè bằng cách cho họ xem hồ sơ
theo dõi trên giấy. Nó dường như chứng minh rằng họ sẽ thắng lớn, nếu họ có
nhiều tiền hơn để giao dịch. Nhưng ngay cả khi họ có được nhiều tiền hơn, họ
cũng mất số tiền đó, cũng như thể thị trường đang cười nhạo họ vậy!
Một
kẻ thua cuộc không được bảo lãnh quá mức, tâm trí của anh ta kém phát triển.
Một kẻ thua cuộc có thể phá hủy một tài khoản lớn nhanh chóng như một tài khoản
nhỏ. Một người quen của tôi đã từng kiếm được hơn 200 triệu đô la trong một
ngày. Người môi giới đã bán hết cổ phiếu của anh ta ra khỏi thị trường và sau
đó thị trường quay đầu. Anh ta kiện người môi giới và nói với tôi: Nếu mà tôi
có một tài khoản lớn hơn thì... Rõ ràng một tài khoản với 200 triệu đô la cũng không
đủ lớn.
Vấn
đề thực sự của kẻ thua cuộc không phải là quy mô tài khoản mà là giao dịch quá
mức và quản lý vốn cẩu thả. Anh ta chấp nhận rủi ro quá lớn so với quy mô tài
khoản của mình, dù nhỏ hay lớn. Cho dù hệ thống của anh ta có tốt đến đâu, một
chuỗi các giao dịch xấu chắc chắn sẽ khiến anh ta sạt nghiệp.
Những
người nghiệp dư không bao giờ mong đợi thua lỗ và cũng không sẵn sàng để quản
lý các giao dịch thua lỗ. Tự gọi mình là thiếu vốn là một khoản đồng thanh toán giúp họ
tránh né hai sự thật đau lòng: họ thiếu kế hoạch quản lý vốn thực tế và thiếu
kỷ luật.
Một nhà
giao dịch muốn sống sót và thịnh vượng cần phải kiểm soát thua lỗ. Bạn thực
hiện điều đó bằng cách chỉ mạo hiểm một phần nhỏ vốn của mình trên bất kỳ giao
dịch đơn lẻ nào (xem Phần Chín, Quản lý Rủi ro). Học hỏi từ những sai lầm nhỏ trong
một tài khoản nhỏ.
Ưu
điểm của tài khoản giao dịch lớn là giá các công cụ và dịch vụ chiếm tỷ lệ nhỏ
hơn trong số tiền của bạn. Chủ sở hữu của một quỹ triệu đô chi 5.000 đô la cho
các lớp học chỉ bằng ½ phần trăm trong trò chơi. Khoản chi tiêu tương tự sẽ
chiếm 25% vốn chủ sở hữu cho một nhà giao dịch có tài khoản 20.000 đô la.
The Autopilot Myth - Chuyện hoang đường về tự động hóa
Các nhà giao dịch tin vào chuyện hoang đường về tự động hóa nghĩ rằng
việc theo đuổi sự giàu có có thể được tự động hóa. Một số người cố gắng phát
triển một hệ thống giao dịch tự động, trong khi những người khác mua hệ thống
từ các nhà cung cấp. Những người đã dành nhiều năm mài giũa kỹ năng của họ như
luật sư, bác sĩ hoặc doanh nhân đã xuống tay hàng ngàn đô la mua hệ thống giao
dịch tự động có sẵn. Hầu hết số đố được thúc đẩy bởi sự tham lam, lười biếng và
mù kiến thức toán học.
Các hệ thống từng được viết trên giấy, nhưng bây giờ chúng được tải
xuống trên máy tính. Một số là nguyên thủy; một số khác được xây
dựng công phu, với sự tối ưu hóa tích hợp và thậm chí cả các quy tắc quản lý vốn. Nhiều nhà giao dịch bỏ
ra hàng ngàn đô la để tìm kiếm phép màu biến một vài trang mã máy tính thành
một dòng tiền vô tận. Những người trả tiền cho các hệ thống giao dịch tự động giống
như các hiệp sĩ thời trung cổ đã trả tiền cho các nhà giả kim để lấy bí mật
biến kim loại cơ bản thành vàng.
Các hoạt động phức tạp của con người không phù hợp để tự động hóa. Các hệ thống học tập trên máy vi tính đã không thay thế giáo
viên và các chương trình để làm thuế chưa tạo ra thất nghiệp trong ngành kế
toán. Hầu hết các hoạt động của con người yêu cầu phán đoán trong thực thi; máy móc và hệ thống có
thể giúp đỡ nhưng không thay thế con người.
Nếu có một hệ thống giao dịch tự động thành công, người mua nó có thể
chuyển đến Tahiti và dành phần còn lại của cuộc đời mình để thư giãn, được cung
cấp một dòng séc từ nhà môi giới.Cho đến nay, những người duy nhất kiếm được
tiền từ các hệ thống giao dịch là người bán hệ thống đó. Họ tạo thành một ngành công nghiệp nhỏ nhưng đầy màu sắc. Nếu hệ thống của họ
hoạt động, tại sao họ lại bán chúng? Họ có thể tự di chuyển đến Tahiti và nhận tiền mặt từ các nhà
môi giới! Trong
khi đó, mỗi người bán hệ thống có một dòng tiền. Một số người bán nói rằng họ thích lập trình tốt hơn giao
dịch. Những
người khác bảo rằng họ bán hệ thống của họ chỉ để huy động vốn hoặc thậm chí vì
tình yêu đối với nhân loại. (Cao cả vãi J )
Thị trường luôn thay đổi và đánh bại các hệ thống giao dịch tự động. Các quy tắc cứng nhắc của ngày hôm qua sẽ hoạt động kém hơn
vào hôm nay và có thể sẽ ngừng hoạt động vào ngày mai. Một nhà giao dịch
thành thạo có thể điều chỉnh các phương pháp của mình khi phát hiện ra sự cố. Một hệ thống tự động
ít thích nghi và tự phá hủy.
Các hãng hàng không trả lương cao cho phi công mặc dù có máy bay tự
động. Họ làm điều đó bởi vì con người có thể xử lý các sự kiện
không lường trước. Khi một mái nhà thổi bay một chiếc máy bay trên Thái Bình
Dương hoặc khi một máy bay chở khách mất cả hai động cơ do một đàn ngỗng trên
Manhattan, chỉ một con người có thể xử lý những khủng hoảng như vậy. Những trường hợp khẩn
cấp này đã được viết trên báo, và mỗi người trong số họ, các phi công có kinh
nghiệm đã tìm cách hạ cánh máy bay bằng các giải pháp ngẫu hứng. Không có chế độ lái tự
động có thể làm điều đó. Đặt cược tiền của bạn vào một hệ thống tự động cũng
giống như đặt cược mạng sống của bạn vào chế độ lái tự động. Sự kiện bất ngờ đầu
tiên sẽ khiến tài khoản của bạn bị sập và cháy túi.
Có những hệ thống giao dịch tốt ngoài kia, nhưng chúng phải được theo
dõi và điều chỉnh bằng cách sử dụng phán đoán riêng biệt. Bạn phải ở lại trong bữa tiệc, bạn không thể thoái thác trách
nhiệm cho thành công của mình đối với một hệ thống kỹ thuật.
Các nhà
giao dịch với những ảo tưởng tự động cố gắng lặp lại những gì họ cảm thấy khi
còn nhỏ. Mẹ của họ thường đáp ứng nhu cầu của họ về thức ăn, sự ấm áp và thoải
mái. Bây giờ họ cố gắng tạo lại trải nghiệm thụ động hạnh phúc ấy và có dòng lợi
nhuận chảy vào túi họ như một dòng sữa ấm miễn phí, bất tận. Thị trường không
phải là mẹ bạn. Nó bao gồm những người đàn ông và phụ nữ khó tính tìm mọi cách
để lấy tiền của bạn thay vì đổ sữa ấm vào miệng bạn. J
Các nhà giao dịch tin vào chuyện hoang đường về tự động hóa nghĩ rằng
việc theo đuổi sự giàu có có thể được tự động hóa. Một số người cố gắng phát
triển một hệ thống giao dịch tự động, trong khi những người khác mua hệ thống
từ các nhà cung cấp. Những người đã dành nhiều năm mài giũa kỹ năng của họ như
luật sư, bác sĩ hoặc doanh nhân đã xuống tay hàng ngàn đô la mua hệ thống giao
dịch tự động có sẵn. Hầu hết số đố được thúc đẩy bởi sự tham lam, lười biếng và
mù kiến thức toán học.
Các nhà
giao dịch với những ảo tưởng tự động cố gắng lặp lại những gì họ cảm thấy khi
còn nhỏ. Mẹ của họ thường đáp ứng nhu cầu của họ về thức ăn, sự ấm áp và thoải
mái. Bây giờ họ cố gắng tạo lại trải nghiệm thụ động hạnh phúc ấy và có dòng lợi
nhuận chảy vào túi họ như một dòng sữa ấm miễn phí, bất tận. Thị trường không
phải là mẹ bạn. Nó bao gồm những người đàn ông và phụ nữ khó tính tìm mọi cách
để lấy tiền của bạn thay vì đổ sữa ấm vào miệng bạn. J
The Cult of Personality - Sự tôn sùng cá nhân
Hầu hết mọi người trả tiền cho mong muốn tự do và độc lập của họ, nhưng
khi chịu áp lực, họ thay đổi điều chỉnh và bắt đầu tìm kiếm sự lãnh đạo mạnh mẽ
của những người khác. Các nhà giao dịch gặp khó khăn thường tìm hướng đi từ các
bậc thầy.
Khi tôi lớn lên ở Liên Xô cũ, trẻ em được dạy rằng Stalin là nhà lãnh
đạo vĩ đại của chúng ta. Sau đó chúng tôi đã nhận
ra ông ta là một con quái vật, nhưng khi còn sống, hầu hết mọi người đều thích
đi theo nhà lãnh đạo này. Ông giải phóng họ khỏi nhu cầu suy nghĩ cho chính họ.
Ngay lập tức, ‘Stalins Nhỏ’ đã được định hình trong mọi lĩnh vực của xã
hội -về kinh tế, sinh học, kiến trúc, v.v. Khi tôi
đến Hoa Kỳ và bắt đầu giao dịch, tôi đã rất ngạc nhiên khi thấy có rất nhiều nhà
giao dịch đang tìm kiếm một bậc thầy của riêng họ, một Stalin Nhỏ của họ. Cái
ảo tưởng rằng ai đó có thể giúp bạn giàu có luôn ở trong suy nghĩ của chúng ta.
Có ba
loại gurus (Chuyên gia) trong thị trường tài chính: gurus chu kỳ thị trường,
gurus phương pháp ma thuật và gurus đã chết. Bậc thầy chu kỳ dự đoán những mốc
quan trọng của thị trường. Bậc thầy phương pháp tiếp thị con đường cao tốc mới
để làm giàu. Vẫn còn những bậc thầy khác đã thoát khỏi việc chỉ trích và thu
hút sự sùng bái thông qua việc đơn giản là rời khỏi thế giới này.
Market Cycle Gurus – Bậc thầy chu kỳ thị trường
Trong nhiều thập kỷ, thị trường chứng khoán Mỹ thường đi theo chu kỳ
bốn năm. Thị trường chứng khoán
chung thường đã trải qua 2,5 hoặc 3 năm đi lên và 1 hoặc 1,5 năm đi xuống. Một bậc thầy chu kỳ
thị trường mới xuất hiện trong hầu hết các chu kỳ chứng khoán lớn, cứ sau 4 năm
một lần. Danh
tiếng của một bậc thầy có xu hướng kéo dài trong 2 đến 3 năm. Thời kỳ trị vì của mỗi
bậc thầy trùng với một thị trường tăng giá lớn ở Hoa Kỳ.
Một guru chu kỳ thị trường dự báo các đợt tăng và giảm giá. Mỗi dự báo chính xác làm tăng danh tiếng của anh ấy và nhắc
nhở nhiều người hơn nữa để mua hoặc bán khi guru đưa ra tuyên bố của mình. Một guru chu kỳ thị
trường có một lý thuyết cưng về thị trường. Đó có thể là lý thuyết - về chu kỳ, khối lượng, sóng Elliott,
bất cứ điều gì - thường được phát triển vài năm trước khi đạt đến đỉnh cao. Lúc đầu, thị trường từ
chối tuân theo lý thuyết cưng của một bậc thầy đầy tham vọng. Sau đó, thị trường
thay đổi và vài năm tiếp theo tuân theo lý thuyết của guru. Đó là khi danh tiếng
của guru tăng cao trên thị trường.
So sánh điều này với những gì xảy ra với các mô hình thời trang khi thị
hiếu cộng đồng thay đổi. Một năm, tóc vàng là
phổ biến, một năm khác, tóc đỏ. Đột nhiên, ngôi sao tóc vàng năm ngoái không được làm trang
bìa của một tạp chí lớn. Mọi người đều muốn một người mẫu da đen, hoặc một người phụ
nữ có vết bớt trên khuôn mặt. Một mô hình không thay đổi - thị hiếu của cộng đồng thì có.
Gurus luôn đến từ rìa của phân tích thị trường. Họ chưa bao giờ là nhà phân tích chuyên nghiệp. Các nhân viên của tổ
chức thường chơi cách an toàn, rất sợ bị cắt cổ và gần như không bao giờ đạt
được kết quả ngoạn mục. Một guru chu kỳ thị trường là một người ngoài cuộc với một lý
thuyết độc đáo.
A guru remains famous for as long as the
market behaves according to his the– ory—usually for less than the duration of
one 4-year market cycle. At some point, the market changes and starts marching
to a different tune. A guru continues to use old methods that worked so well in
the past and loses his following. When the guru’s forecasts stop working,
public admiration turns to hatred. It’s impossible for a discredited market
cycle guru to return to stardom.
Một guru vẫn nổi tiếng miễn là thị trường hành xử theo lý thuyết của
ông ta và thường là ít hơn thời gian một chu kỳ thị trường 4 năm. Tại một số điểm, thị trường thay đổi và bắt đầu di chuyển
sang một nhịp điệu khác. Một guru tiếp tục sử dụng các phương pháp cũ đã hoạt động rất
tốt trong quá khứ và mất đi những người đi theo. Khi dự báo của guru ngừng hoạt động, sự ngưỡng mộ của công
chúng chuyển sang sự hận thù. Và không thể mang một bậc thầy về chu kỳ thị trường đã mất uy
tín trở lại vị trí ngôi sao.
Tất cả các bậc thầy về chu kỳ thị trường đều có một vài đặc điểm chung. Họ trở nên tích cực trong kinh doanh dự báo vài năm trước khi
đạt đến ngôi sao. Mỗi người có một lý thuyết độc nhất, một vài người theo dõi
và một số người tín nhiệm, được trao toàn quyền trong việc kinh doanh tư vấn. Thực tế là lý thuyết
của mỗi guru đã không hoạt động trong một số năm thường bị những người đi theo bỏ
qua. Khi
lý thuyết trở nên chính xác, các phương tiện truyền thông đại chúng chú ý. Khi một lý thuyết
ngừng hoạt động, đám đông nịnh hót chuyển sang thù hận.
Khi
bạn nhận ra rằng một guru mới thành công đang nổi lên, có thể có lợi khi nhảy
lên tàu của anh ta. Điều quan trọng hơn là nhận ra khi nào một guru đã đạt đến
đỉnh cao. Tất cả các bậc thầy đều đến lúc gặp sự cố - và theo định nghĩa, họ
sụp đổ từ đỉnh cao của sự nổi tiếng. Khi một đạo sư được truyền thông đại chúng
chấp nhận, đó là một dấu hiệu tốt cho thấy anh ta đã đạt đến đỉnh điểm của
mình. Các phương tiện truyền thông chính là sự cảnh báo của những người ngoài cuộc.
Khi một số tạp chí đại chúng dành không gian cho một bậc thầy thị trường nóng
sốt, bạn biết rằng kết thúc của anh ấy đã gần kề. Tâm lý đám đông luôn như vậy,
các bậc thầy mới sẽ tiếp tục xuất hiện.
Magic Method Gurus - Phương pháp ma thuật Gurus
Trong khi các bậc thầy về chu kỳ là những tạo vật của thị trường chứng
khoán, thì bậc thầy phương pháp có thể nổi bật hơn trong các thị trường phái
sinh. Một chuyên gia về phương pháp thường nổ ra trên thị trường
tài chính sau khi phát hiện ra một phương pháp phân tích hoặc giao dịch mới.
Nhà giao dịch luôn tìm kiếm một lợi thế, một lợi thế so với các nhà
giao dịch đồng nghiệp. Giống như các hiệp sĩ
mua kiếm, họ sẵn sàng trả nhiều tiền cho các công cụ giao dịch. Không có mức giá nào quá
cao nếu nó cho phép họ chạm đến một đường ống nguồn tiền.
Một guru phương pháp ma thuật bán một bộ công cụ mới để kiếm lợi nhuận
thị trường - tốc độ, chu kỳ, hồ sơ thị trường, v.v. Nó có thể có lợi thế ngay
từ đầu, nhưng ngay khi đủ người làm quen với một phương pháp mới và thử nghiệm
nó trên thị trường , nó chắc chắn xấu đi và bắt đầu mất đi lợi thế. Các thị trường mãi mãi làm giảm dần lợi thế của từng phương
pháp, và những gì hoạt động ngày hôm qua ít có khả năng hoạt động ngày hôm nay
càng rất khó có hiệu quả sau một năm sau.
Thật
kỳ lạ, ngay cả trong thời đại truyền thông toàn cầu này, danh tiếng thay đổi
chậm chạp. Một bậc thầy đã bị phá hủy hình ảnh ở đất nước mình vẫn có thể kiếm
tiền bằng cách bán lẻ lý thuyết của mình ở nước ngoài. Điểm đó làm tôi so sánh
sự nổi tiếng của một bậc thầy tiếp tục ở Châu Á với những gì xảy ra với các ca
sĩ và ngôi sao điện ảnh Mỹ đã mờ nhạt. Họ không thể thu hút khán giả ở Hoa Kỳ,
nhưng họ vẫn có thể kiếm sống bằng nghề hát ở nước ngoài.
Tôi
luôn bắt đầu bằng việc giải thích rằng không có phương pháp kỳ diệu nào, rằng
lĩnh vực giao dịch cũng rộng lớn và đa dạng như y học, nơi người ta cần chọn
một chuyên ngành và làm việc chăm chỉ để trở nên giỏi về nó. Tôi đã chọn con
đường của mình từ lâu, và những gì tôi làm trước một lớp học chỉ đơn giản là
chia sẻ những suy nghĩ, chia sẻ các phương thức nghiên cứu và ra quyết định
giao dịch.
Có ba
loại gurus (Chuyên gia) trong thị trường tài chính: gurus chu kỳ thị trường,
gurus phương pháp ma thuật và gurus đã chết. Bậc thầy chu kỳ dự đoán những mốc
quan trọng của thị trường. Bậc thầy phương pháp tiếp thị con đường cao tốc mới
để làm giàu. Vẫn còn những bậc thầy khác đã thoát khỏi việc chỉ trích và thu
hút sự sùng bái thông qua việc đơn giản là rời khỏi thế giới này.
Market Cycle Gurus – Bậc thầy chu kỳ thị trường
A guru remains famous for as long as the
market behaves according to his the– ory—usually for less than the duration of
one 4-year market cycle. At some point, the market changes and starts marching
to a different tune. A guru continues to use old methods that worked so well in
the past and loses his following. When the guru’s forecasts stop working,
public admiration turns to hatred. It’s impossible for a discredited market
cycle guru to return to stardom.
Khi
bạn nhận ra rằng một guru mới thành công đang nổi lên, có thể có lợi khi nhảy
lên tàu của anh ta. Điều quan trọng hơn là nhận ra khi nào một guru đã đạt đến
đỉnh cao. Tất cả các bậc thầy đều đến lúc gặp sự cố - và theo định nghĩa, họ
sụp đổ từ đỉnh cao của sự nổi tiếng. Khi một đạo sư được truyền thông đại chúng
chấp nhận, đó là một dấu hiệu tốt cho thấy anh ta đã đạt đến đỉnh điểm của
mình. Các phương tiện truyền thông chính là sự cảnh báo của những người ngoài cuộc.
Khi một số tạp chí đại chúng dành không gian cho một bậc thầy thị trường nóng
sốt, bạn biết rằng kết thúc của anh ấy đã gần kề. Tâm lý đám đông luôn như vậy,
các bậc thầy mới sẽ tiếp tục xuất hiện.
Magic Method Gurus - Phương pháp ma thuật Gurus
Thật
kỳ lạ, ngay cả trong thời đại truyền thông toàn cầu này, danh tiếng thay đổi
chậm chạp. Một bậc thầy đã bị phá hủy hình ảnh ở đất nước mình vẫn có thể kiếm
tiền bằng cách bán lẻ lý thuyết của mình ở nước ngoài. Điểm đó làm tôi so sánh
sự nổi tiếng của một bậc thầy tiếp tục ở Châu Á với những gì xảy ra với các ca
sĩ và ngôi sao điện ảnh Mỹ đã mờ nhạt. Họ không thể thu hút khán giả ở Hoa Kỳ,
nhưng họ vẫn có thể kiếm sống bằng nghề hát ở nước ngoài.
Tôi
luôn bắt đầu bằng việc giải thích rằng không có phương pháp kỳ diệu nào, rằng
lĩnh vực giao dịch cũng rộng lớn và đa dạng như y học, nơi người ta cần chọn
một chuyên ngành và làm việc chăm chỉ để trở nên giỏi về nó. Tôi đã chọn con
đường của mình từ lâu, và những gì tôi làm trước một lớp học chỉ đơn giản là
chia sẻ những suy nghĩ, chia sẻ các phương thức nghiên cứu và ra quyết định
giao dịch.
Trade with Your Eyes Open - Giao dịch với đôi mắt mở to
Suy nghĩ mơ tưởng mạnh hơn tiền thật. Nghiên
cứu gần đây đã chứng minh rằng mọi người có một khả năng phi thường để nói dối
chính mình và tránh nhìn thấy sự thật.
Giáo sư Đại học Duke Dan Ariely mô tả một thí nghiệm thông minh. Một nhóm người được kiểm tra trí thông minh, nhưng một nửa
trong số họ là người đã ‘tình cờ’ nhìn qua bảng đáp án, cho phép họ tìm kiếm
câu trả lời chính xác trước khi ghi lại câu trả lời của mình. Không cần phải nói, họ
ghi điểm cao hơn những người còn lại. Tiếp theo, mọi người được yêu cầu dự đoán điểm số của mình
trong bài kiểm tra IQ tiếp theo, trong đó sẽ hoàn toàn không có bảng gian lận
nào và những người dự đoán chính xác sẽ được trả tiền. Đáng ngạc nhiên, một
nửa của nhóm đạt điểm cao hơn với bảng gian lận ban đầu dự đoán kết quả cao hơn
cho bài kiểm tra tiếp theo. Những kẻ gian lận muốn tin rằng họ rất thông minh, mặc dù
những dự đoán về thành công không chính xác của họ sẽ khiến họ mất tiền.
Một nhà giao dịch thành công không thể chấp chứa suy nghĩ mơ tưởng - anh
ta phải là một người thực tế. Không có mánh gian lận
nào trên thị trường, bạn có thể nhìn thấy sự thật trong nhật ký giao dịch và
đường cong của vốn chủ sở hữu.
Để giành chiến thắng trên thị trường, chúng ta cần nắm vững ba thành
phần thiết yếu của giao dịch: tâm lý đúng đắn, hệ thống giao dịch logic và kế
hoạch quản lý rủi ro hiệu quả. Chúng giống như ba
chân của một chiếc kiềng, loại bỏ một cái và kiềng sẽ rơi xuống. Một sai lầm điển hình
cho người mới bắt đầu để tập trung hoàn toàn vào các chỉ số và hệ thống giao
dịch.
Bạn phải phân tích cảm xúc của bạn khi bạn giao dịch để đảm bảo rằng
các quyết định của bạn là đúng đắn. Giao dịch của bạn phải dựa trên các quy tắc
được xác định rõ ràng. Bạn phải xây dựng cách quản lý vốn của mình để không có
chuỗi thua lỗ nào có thể đá bạn ra khỏi trò chơi.
Bạn phải phân tích cảm xúc của bạn khi bạn giao dịch để đảm bảo rằng
các quyết định của bạn là đúng đắn. Giao dịch của bạn phải dựa trên các quy tắc
được xác định rõ ràng. Bạn phải xây dựng cách quản lý vốn của mình để không có
chuỗi thua lỗ nào có thể đá bạn ra khỏi trò chơi.